Elektronik Ticaret Hukuku
Elektronik ticaret hukuku bilişim hukuku bağlantılı bir alan olup, başta online alışverişler olmak üzere e-ticaret kapsamına giren mevzuat ile hukuki konulara ilişkin bir hukuk disiplinidir. Bu anlamda kısaltılmış şekliyle e-ticaret hukuku, mesafeli sözleşmeler ve izinli pazarlama da bu hukuk disiplini içinde değerlendirilebilir.
E-ticaret Kanunu
Elektronik ticaret veya kısa adıyla “e-ticaret”, ticari faaliyetin tarafların bir araya gelmeksizin elektronik araçlarla çevrimiçi (online) ortamda gerçekleştirilmesidir. Nitekim E-ticaret Kanunu e-ticareti “fiziki olarak karşı karşıya gelmeksizin, elektronik ortamda gerçekleştirilen çevrimiçi ticari her türlü faaliyet” olarak tanımlamıştır. Dolayısıyla e-ticaretten söz edebilmek için bir başka ifadeyle ticari bir aktivitenin “e-ticaret” sayılabilmesi için en temel şart, ticari veya ekonomik faaliyetin elektronik ortamda ve çevrimiçi yürütülmesidir.
“Elektronik Ticaret Kanunu” nedir?
Kısaltılmış adıyla “E-ticaret Kanunu”, e-ticaret hayatını düzenlemek amacıyla çıkartılan, elektronik ticarete dair ayrıntılı birtakım düzenlemeler getiren bir kanundur. Bu kanun kapsamında e-ticaret yapan firmalara bilgilendirme, sipariş, elektronik ileti gönderme ve kişisel verilerin korunmasına dair ayrıntılı yükümlülükler getirilmiştir. Söz konusu 6563 sayılı e-ticaret kanunu 23.10.2014 tarihinde TBMM‘de kabul edilmiş ve 27.11.2014 tarihinde Resmi Gazete‘de yayınlanmıştır ancak henüz yürürlüğe girmemiştir. Zira, e-ticarete dair yeni kanuni düzenlemelere uyum sağlanması amacıyla 6 aylık bir geçiş süresi öngörülmesi bakımından, Kanun’un 15. maddesinde yürürlük tarihi olarak 01.05.2015 tarihi belirtilmiştir.
Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcı kimdir?
Kanun metninde, e-ticaret yapan kişi ve kurumlar “hizmet sağlayıcı” olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla online olarak elektronik ticaret faaliyetinde bulunan herkes kanunda kullanılan ifade bakımından “hizmet sağlayıcı” statüsündedir. Aracı hizmet sağlayıcı ise başkalarına ait e-ticaret faaliyeti yapılması için ortam sağlayan kişilerdir. “Aracı hizmet sağlayıcı” tanımı başlangıçta kanun tasarısı metninde olmadığı halde komisyonlarda yapılan görüşmeler sonrasında kanun metnine giren ve kanımca kanunun genel sistematiğiyle uyuşmayan ve tam olarak anlaşılmayan bir kavramdır.
Elektronik Ticaret Kanunu ne tür yenilikler getiriyor?
Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, Elektronik Ticaret Bilgi Platformunun kurulması yanında ayrıca hizmet sağlayıcılara ve aracı hizmet sağlayıcılara yükümlülükler getirmektedir. Daha açık bir ifadeyle e-ticaret faaliyetinde bulunan ya da başkalarının e-ticaret faaliyetinde bulunması için ortam sağlayan kişilere bilgilendirme, izinli pazarlama yapma ve kişisel verilerin korunması gibi yeni sorumluluklar gelmiştir. Detayına girmeden e-ticaret yasası hizmet sağlayıcılar ve aracı hizmet sağlayıcılar ne tür yükümlülükler getiriyor özetlemek gerekirse:
Hizmet Sağlayıcının Yükümlülükleri
1- Bilgi Verme Yükümlüğü
2- Siparişe Dair Yükümlülükler
3- Ticari Elektronik İletilere İlişkin Yükümlülükler
4- İletinin Reddine Uyma Yükümlüğü
5) Kişisel Verilerin Korunması Yükümlülüğü
Aracı Hizmet Sağlayıcının Yükümlülükleri
1) Ticari İleti Gönderimi İçin İzni Alma Yükümlülüğü
2) Kişisel Verilerin Korunması Yükümlülüğü
E-Ticaret Sözleşmesi nedir?
Elektronik Ticaret Yasası, elektronik ticaret konusunda getirdiği kapsamlı düzenleme nedeniyle hangi sözleşmelerin “e-ticaret sözleşmesi” olduğu konusunda bir soru akla gelebilir. Kanun’daki tanım doğrultusunda e-ticaret faaliyet çerçevesinde yapılan tüm sözleşmeleri “e-ticaret sözleşmesi” olarak kabul etmek gerekir.
E-Ticaret Sözleşmesi – Mesafeli Sözleşme Farkı
Burada akla gelen soru ise tarafların fiziken karşı karşıya gelmemesi sebebiyle birbirine benzeyen mesafeli sözleşmeler ile e-ticaret sözleşmeleri arasındaki farktır. İki sözleşme türü de tarafların bir araya gelmeden yapılması bakımından benzerlik taşısa da iki sözleşme arasında iki fark bulunmaktadır. Birincisi e-ticaret sözleşmeleri elektronik araçlarla çevrimiçi (online) ortamda yapıldığı halde mesafeli sözleşmeler iletişim araçlarıyla uzaktan yapılır. Ancak mesafeli sözleşmelerin çevrimiçi ortamda yapılma zorunluluğu yoktur. Dolayısıyla örneğin telefon veya faks yoluyla yapılan sözleşme “mesafeli sözleşme” olabilirken, e-ticaret sözleşmesi sayılması mümkün değildir. Zira telefon hattı veya faks hattı çevrimiçi ortam değildir. İkinci fark ise, mesafeli sözleşmeler tüketici mevzuatına dahil olduğundan “alıcı” taraf daima tüketicidir. Ancak e-ticaret sözleşmelerinde “alıcı” veya “satıcı” tarafın tüketici olma zorunluluğu yoktur.
Elektronik Ticaret Kanunu’na Uyum İçin Neler Yapılmalı?
1- Her şeyden önce online satış yapan tüm kişiler ve firmalar e-ticaret sitelerini yeni kanuna göre güncellenmeli.
2- Müşteriyi “hizmet sağlayıcı” konusunda verilmesi gereken tanıtıcı bilgilere, sipariş konusunda bilgilendirme yükümlüğüne, veri girişi hatalarının düzeltilmesine, e-ticaret sözleşmesinin kurulum aşamalarına ve sipariş teyidine dair internet sitesinin ilgili tüm sayfaları gözden geçirilmeli ve yeni birtakım bilgiler ve hukuki metinler siteye eklenerek bilgilendirme yükümlüğü yerine getirilmelidir.
3- Sipariş ekranına ödeme gösterilmesi gereken ve kanunun aradığı detaylı bilgilere ve sitede bulunması gereken hukuki metin ve sözleşmelere ilişkin yeni içerikler, sayfalar ve bilgilendirme ekranları oluşturulmalı.
4- Müşteri bilgilerinin ve iletişim adreslerinin bulunduğu veritabanı bilgileri kanunun yürürlüğe gireceği tarihe kadar mevzuata uygun şekilde izinler noktasında optimize edilmeli ve kanun kapsamı dışında kalan veritabanı bilgileri konusunda çalışma yapılmalı.
5- Ticari iletişim kurmaya dair yükümlülükler henüz uygulanmadığından izne dayalı olarak veritabanı oluşturulması ve iletişim bilgileri konusunda kanunun elverdiği ölçüde izin alma çalışması yapılmalı ve izinlerin kaydı ve arşivi konusunda hukuki altyapı oluşturulmalı.
6- Aracı hizmet sağlayıcılar veya aynı zamanda “aracı hizmet sağlayıcı” sıfatı taşıyan hizmet sağlayıcılar ise, pazarlama faaliyetlerinde yeni mevzuat hükümlerine uyum sağlayacak yeni stratejiler geliştirmeli ve kanunun olanak tanıdığı noktalarda izinli veya izinsiz pazarlama çalışmalarına yoğunlaşmalı.
Elektronik Ticaret Kanunu’ndaki denetim ve cezalar nelerdir?
Ticaret Bakanlığınca görevlendirilen denetim elemanlarının, bu Kanun kapsamında e-ticaret faaliyeti yürüten kişilerden ve şirketlerden her türlü bilgi, belge ve defterleri istemeye, bunları incelemeye ve örneklerini almaya, ilgililerden yazılı ve sözlü bilgi almaya yetkilidir. Elektronik Ticaret Kanunu, ayrıca kanun metninde yer alan yükümlülüklerini ihlal eden hizmet sağlayıcılara ihlalin türüne ve niteliğine göre 1.000 TL ile 50.000 TL arasında idari para cezası getirmektedir.
Elektronik Ticaret Hukuku Eğitimi
Av. İlker Atamer, bilişim avukatı olarak avukatlara ve e-ticaret yapan şirketlere yönelik yeni Elektronik Ticaret Yasası’nın getirdiği yenilikler ve yeni yasaya uyum konularında izinli pazarlama hukuku ve e-ticaret hukuku eğitimi vermektedir. Eğitim programı hakkında bilgi almak için iletişim sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
iyi günler. yaptığım online siparişle ilgili danışmak istiyorum. internet üzerinden bir ürün aldım ve iade ettim. aldığım sitede herhangibir satış sözleşmesi vs. yok ve yapmadım. iade ettiğim için firmayı maddi ve maneci zararra uğrattığım gerekçesiyle yasal işlem başlatacaklarını söylüyorlar? bunu yapabilirler mi. firmada adım adresim ve telefon numaram var. lütfen bilgi verin. teşekkürler.