Forex Dolandırıcılığı Suçu

Forex Dolandırıcılığı

Forex dolandırıcılığı sahte forex siteleri üzerinden sanal işlem yaparak mağdurların parasının hileyle alınmasıdır. Bir finans terimi olan forex ise, farklı ülkelere ait para birimleri arasındaki değer farkı değişimleri üzerinden genelde kaldıraçlı alım satım işlemi yapılarak kar elde edilmesi işlemidir. Geçmişte bu tür forex siteleri üzerinden kaldıraçlı işlem yaparak mağdur olan kişilerin sayısı artınca 2011 yılından itibaren bu tür kaldıraçlı işlemlere bir takım kısıtlamalar getirilmiştir.  6111 Sayılı Kanun ile kaldıraçlı işlemler Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) iznine bağlanmıştır. Böylece büyük oranda kaldıraçlı işlemler yapılan forex siteleri de fiili olarak izne tabi tutulmuştur.

Ayrıca SPK‘nın yayımlamış olduğu 125 nolu Kaldıraçlı Alım Satım İşlemleri ve Bu İşlemleri Gerçekleştirebilecek Kurumlara İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ uyarınca da kaldıraçlı işlemler yapma yetkisi SPK’ya verilmiştir. Buna göre yurt içinde bulunan veya yurtdışında bulunan ancak Türkiye’de temsilciliği bulunan bir kurum ancak SPK’dan yetki belgesi almak şartıyla kaldıraçlı forex işlemi yaptırabilecektir. SPK’nin izni ve yetki belgesi olmaksızın Türk vatandaşlarına bir forex işlemi yaptırılması hukuka aykırı olacak ve sermaye piyasası kanundaki suçlar oluşabilecektir.

I.Forex Dolandırıcılığının Aşamaları

Yasadışı forex sitesi ile dolandırıcılık amaçlı kullanılan sahte forex sitelerine birbirinden ayırmak gerekir. Yasadışı forex siteleri Türkiye’deki kanun ve tebliğlere aykırı şekilde SPK’dan izin almadan Türkiye’de yerleşik vatandaşlara hukuka aykırı şekilde forex hizmeti verilmesidir. Bu sitelerde herhangi bir sahtelik veya hile söz konusu değildir. Ancak tamam izinsiz ve hukuka aykırı şekilde Türk vatandaşlarına işlem yaptırmaktadırlar. Dolandırıcılık amaçlı forex siteleri ise forex sitesi görünümünde olan ancak sahte veya hileli forex işlemleri yaptıran siteler için kullanılan bir terimdir.  Dolayısıyla forex dolandırıcılığı ise iki anlamda kullanılmaktadır.

Birincisi gerçek anlamda forex sitesi olmadığı halde forex hizmeti veren bir site görünümünde olan sahte sitelerde mağdurların parasının alınıp geri verilmemesidir. Bu anlamda dolandırıcı sahte forex siteleri kripto para dolandırıcılığı yazımızda anlattığımız sahte sitelere benzemektedir. Nitekim bazı forex dolandırıcıları yatırım danışmanlığı dolandırıcılığı suçu türünde olduğu gibi inandırıcı olmak adına bazen özel uygulama yazdırıp App Store veya Play Store’da yayınlamakta bunlarla mağdurları kandırmaktadır. Bazıları ise kurdukları çekici internet siteleriyle kurumsal imaj verip mağdurları tuzaklarına çekmektedirler.

İkinci dolandırıcılık yöntemi ise gerçek bir forex sitesi olduğu halde hileli işlemlerle, rakamlarla anlık oynanarak veya müşteriden habersiz bazı işlemle yapılarak kişilerin maddi zarara sokularak mağdur edilmesidir. Bu tür hileli siteler önce müşterinin güvenini kazanmak için normal işlemlere izin vermekte ancak müşteri yüklü miktarda para yatırdığında ise çeşitli yöntemlerle müşterinin parasını dolandırmaktadır.  Bu tür sitelerin bir başka ortak özelliği ise bu sitelere ancak VPN yoluyla erişilebilmesidir. Nitekim forex dolandırıcılığı suçu erişim engelleme kararı verilebilecek durumlardan birisidir. Zira 6362 Sayılı SPK Kanunu’na aykırı yayın yapılması idari bir erişim engelleme kararı için hukuki neden teşkil etmektedir. Bu bakımdan SPK, tespit ettiği yasadışı veya dolandırıcılık amaçlı forex sitelerine erişim engelleme kararı almaktadır.

II.Sahte Forex Sitelerinde Mağduriyetin Tespiti

Dolandırıcılar tarafından kurulan sahte Forex siteleri gerçek Forex piyasasını taklit eden arayüzlerle geliştirilmiştir. Dolayısıyla kullanıcıya sunulan canlı grafikler, fiyat akışları ve analizleri gerçeğinden ayırt etmek oldukça zordur. Ancak sitede kullanılan her bir tablo ve grafik, dolandırıcılar tarafından oluşturulan manuel olarak değiştirilen sahte rakamları içermektedir. Bu tarz sitelerin sıklıkla kullandığı birkaç belirgin yöntem vardır;

1.Sahte Kazançlar

Dolandırıcılar, kullanıcılara üyelikleri öncesinde yüksek kazanç vaatlerinde bulundukları gibi üyelik esnasında da sanki kullanıcıya özelmiş gibi lanse edilen çeşitli kampanyalar ve teklifler sunar. Kullanıcı bu kampanya ve tekliflerden yararlanarak küçük tutarlarla yatırımlarına başlar ve bu küçük tutarların hepsi yüksek kazanç getirisi sağlar. Bu kazançlar gerçekte piyasa hareketleriyle ilgisi olmadan rastgele oluşturulur ve kullanıcı ekranlarına yansıtılır. Ancak kullanıcı bu kazançları gerçekten elde ettiğini düşünür, böylelikle küçük tutarlarla büyük kazançlar elde ettiğinden daha yüksek tutarlı yatırımlar yapmaya istekli hale gelir; dolandırıcıların amacı da budur.

2.Canlı Grafikler ve Piyasa Ekranları

Bu sahte siteler, gerçek Forex sitelerinin kullanıcılarına sunduğu gerçek zamanlı piyasa verilerini kendi yararlarına olacak şekilde rakamları değiştirerek kendi sitelerine entegre eder. Kullanıcı, bu grafiği ve verileri gerçeğiyle birebir aynı olmaması sebebiyle ayırt edemez ancak yansıtılan tüm rakamlar sahtedir. Piyasa verisi sunarak hizmet veriyor gibi görünen bu grafiklerin fiyat hareketlerini dolandırıcılar belirler, kullanıcının pozisyonlarına göre grafik aniden ters yöne çevrilir, bazı zamanlarda büyük zararlar ortaya çıkarak hesaplar sıfırlanabilir. Bu kontrolü dolandırıcılar sitenin arka planında yapılan yönlendirmelerle sağlar.

3.Kişisel Yatırım Danışmanı Atanması

Bu tür siteler, güven ve aidiyet duygusunu aşılamak adına her kullanıcıya sözde uzman yatırım danışmanı atar. Bu danışman, kullandığı teknik analiz yöntemleriyle profesyonel bir görünüm çizerek aynı zamanda kullanıcıya büyük bir samimiyetle yaklaşır. Sürecin başlarında sürekli kullanıcının fayda sağlayacağı işlemlere yönlendirme yapsa da sürecin devamında kullanıcı üzerinde yoğun bir baskı kurar. Bu baskı kullanıcının düşünmeden, kazanç fırsatlarını kaçırma korkusuyla yalnızca danışmanın yönlendirmeleriyle para transfer işlemlerini gerçekleştirmesini sağlar. Hiçbir sorun yokken sürekli ulaşılabilir olan ve samimi davranan bu danışman, sürecin ilerlemesiyle ulaşılamaz hale gelir ve kullanıcıyla tüm iletişimi keser. Bazı siteler ise sürekli aktif olan ve yanıt sağlayan canlı destek hattı hizmeti verir, ancak bu da dolandırıcılığın son aşamalarında kullanıcı sorularını yanıtsız bırakarak ulaşılamaz duruma gelir.

4.Sahte Belgeler ve Kullanıcılar

Bu siteler, oluşturdukları güven ilişkisini pekiştirmek için her biri sahte olan ancak gerçeği ile birebir benzerlik gösteren denetim raporları, şirket kayıtları, vergi numaraları ve hatta SPK lisansını da içeren lisans belgelerini kullanabilirler. Bu belgeler profesyonel bir şekilde hazırlanmış olsa da dikkatlice incelenip araştırıldığında hiçbir yasal geçerliliği olmadığı ortaya çıkacaktır.

Bu belgelerin yanı sıra, çeşitli sosyal medya uygulamalarında Forex yatırımı üzerine açılan gruplara sahte üyeliklerle katılan dolandırıcılar, bu gruplar içerisinde site hakkında olumlu yorumlar yaparlar, kazançlarını site sayesinde sağladıklarını anlatırlar ve diğer grup üyelerini sitelerini kullanmaya teşvik ederler.

5.Teknik Arızalar ve Riskler

Türkiye’de kaldıraç oranı SPK tarafından 1:10 ile sınırlandırılmıştır; ancak sahte siteler “1:300”, “1:500”, hatta “1:1000” gibi yüksek kaldıraç imkânları sunduğundan, tecrübesiz kullanıcılar daha yüksek kazanç sağlama düşüncesiyle bu siteleri tercih ederler. Ancak bu yüksek kaldıraç, kısa sürede büyük kazanç sağlayabileceği gibi anında hesabın sıfırlanmasına da neden olabilir. Dolayısıyla kullanıcı hiç beklemediği bir anda yüksek kaldıraç nedeniyle hesabı dolandırıcılar tarafından sıfırlanabilir.

Bir diğer senaryoda, kullanıcıların siteye güven duymalarının ardından yaptıkları yüksek tutarlı transferler; piyasadaki ani hareketlenmeler, sistemsel arızalar veya sistemdeki yoğunluk gibi açıklamalar sebep gösterilerek sıfırlanır. Burada amaç, kullanıcının parasını zarar ederek kaybettiğini düşünerek peşine düşmemesidir. Kullanıcı şüphelense dahi, kendisine teknik destek sağlanmaz, hukuki bilgi verilmez, sorunu hiçbir şekilde çözülemeyen kullanıcıya yalnızca daha fazla yatırım söz konusu olduğunda dönüş sağlanır.

III.Dolandırılan Paranın Geri Alınması

Öncelikle şunu vurgulamak gerekir: chargeback işlemi yalnızca kredi kartıyla yapılan ödemeler için geçerlidir. Havale veya EFT yoluyla yapılan ödemeler için chargeback yoluna başvurulamaz. Ayrıca kredi kartıyla yapılan işlemde SMS onay kodu kullanılmışsa bankalar chargeback itirazını genelde reddetme eğilimindedir. Dolayısıyla forex mağduru olan kişilerin chargeback dışındaki diğer hukuki yollarla kayıplarını geri almaya çalışması daha uygun bir hukuki yol olarak görünmektedir. Bu şekilde maddi zarara uğrayan ve dolandırılan mağdurlar büromuzdan hukuki destek alabilirler.

Forex dolandırıcılığı mağdurlarının maddi kayıpları ise hukuki işlem başlatılarak uzlaşma kapsamında geri alınabilmektedir. Bu tür dolandırıcılık suçları internet üzerinden işlendiği ve nitelikli dolandırıcılık kapsamına girdiği için suçu işleyenler bakımından 10 yıla kadar hapis cezası söz konusudur. Hapis cezasına ek olarak dolandırılan paranın iki katı kadar da para cezası söz konusudur. Dolayısıyla etkili bir yasal sürecin başlatılması halinden yakalanan dolandırıcılar böylesine yüksek cezalarla karşı karşıya kalmamak için mağdurla uzlaşıp maddi zararı giderme yoluna gitme eğiliminde olmaktadır.

Bunun dışında, TCK 168 uyarınca dolandırıcılık suçlarında etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilmektedir ve failler tutuklanmamak ve yüksek hapis cezalarından kaçınmak için mağdurların zararını giderme eğilimdedir. Ancak etkin pişmanlık kapsamında maddi zararın geri alınması için forex dolandırıcılığı mağdurlarının uzman bir bilişim avukatı ile çalışması uygun olacaktır.