Hesap Blokesi Sebepleri

I. Hesap Blokesi

Hesap blokesi bir banka veya kripto para hesabının yasal bir sebeple dondurulması ve para çıkışına izin verilmemesi durumudur. Banka hesaplarındaki paraya bloke konulmasının farklı hukuki sebepleri söz konusu olabilmektedir. Bu sebepler İcra İflas Kanun, Hukuk Muhakemesi Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu, 5549 Sayılı Yasa gibi mevzuattaki farklı hükümlere dayanabilir. Bir banka hesabına veya hesaptaki paraya bloke konulmuşsa bunun sebebi aşağıdaki açıkladığımız hukuki gerekçelerden birisi olabilir.

1. Borç ve Haciz Kaynaklı Bloke

Bunlardan birincisi kişinin özel borcundan dolayı hakkında icra takibi yapılması ve bankaya haciz ihbarnamesi gönderilmesidir. Bu durumda kişinin banka hesabı, borç miktarından bağımsız olarak blokelenmiş olacaktır. Ayrıca ihtiyati haciz yoluyla da banka hesabına bloke konulabilmektedir. İkinci borç kaynaklı bloke sebebi vergi borcundan dolayı vergi müdürlüğünün online haciz yapmasıdır. Bu durumda da kişinin banka hesabına bloke gelmiş olacaktır. Bu hacizin uygulanabilmesi yani hesap blokesi için vergi dairesinin ödeme emri göndermesi ve süresi içinde borcun ödenmemesi gerekir.

2. Mahkemenin Verdiği İhtiyati Tedbir Kararı

Açılan veya devam etmekte olan bir dava nedeniyle mahkeme, davalı tarafın banka hesabına ihtiyati tedbir yani hesap blokesi koyabilir. Bu tür blokeler genelde bir alacak veya mal paylaşımı davası kaynaklı olabilmektedir.

3. Dolandırıcılık İhbarı Nedeniyle Banka Blokesi

Bazı durumlarda bankanın kendisi de bizzat hesap blokesi koyabilmektedir. Bu tür blokler genelde yapılan bir banka transferinde gönderici tarafın dolandırıcılık (fraud) veya sahtecilik (forgery) ihbarında bulunması neticesinde gerçekleşir. Daha ziyade uluslararası transferlerde karşılaştığımız bu bloke türünde, gönderici, para gönderimini yaptıktan sonra gönderici bankaya dolandırıcılık suçu veya sahtecilik suçu ihbarı yapar, ardından gönderici banka durumu alıcı bankaya iletir ve iddia ciddi bulunursa alıcı banka kendi nezdindeki hesaba geçici bloke koyup alıcının parayı çekmesini engeller.

4. Mahkemenin El Koyma Kararı Nedeniyle Bloke

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 127. ve 128. maddeleri uyarınca belirli suçların işlendiğine ve bunların işlenmesiyle elde edildiğine dair kuvvetli suç şüphesi bulunması durumunda taşınır ve taşınmazlara el konulabildiği gibi banka hesaplarına yönelik de el koyma işlemi yapılabilmektedir. Burada yapılan işlem el koyma olsa da bazen bu işleme hesap blokesi de denilmektedir. Bu konuda görevli mahkeme ise soruşturma aşamasında sulh ceza mahkemeleri, kovuşturma aşamasında ise davaya bakan asliye veya ağır ceza mahkemesidir.

II. MASAK Blokesi

MASAK blokesi, Kara Para Kanunu olarak bilinen 5549 Sayılı Kanun çerçevesinde konulur. Suç işlenerek elde edilen paralar kara para sayıldığı için genel olarak her türlü suçun işlenmesi sonucu kazanılan paralar hesap blokesi için sebep teşkil eder. Ancak uygulamada en çok karşılaştığımız iki bloke çeşidi yasanın 19/A maddesi kapsamında konulan bahis blokesi ile kripto para blokesi durumlarıdır. Bu iki bloke de aşağıda belirttiğimiz ancak bunlarla sınırlı olmayan bazı şüpheli işlemlerin tespiti halinde konulmaktadır. MASAK mevzuatı kapsamında şüpheli işlem sayılabilen bazı durumlar şunlardır:

• Bir hesaba kısa sürede çok sayıda farklı kişiden transfer gelmesi
• Kişinin yaptığı iş ve meslekle bağdaşmayan oranda yüksek meblağlı transfer gelmesi
• Yeni açılan bir hesaba kısa sürede önemli para girişi olması
• Açıklaması olmayan veya niçin yapıldığı anlaşılamayan transferlerin fazla olması

1. Yasadışı Bahis Nedeniyle MASAK Blokesi

2. Şüpheli İşlem Nedeniyle Kripto Para MASAK Blokesi

Kripto varlıklar ve paralar için de 5549 Sayılı Yasa kapsamında bloke konulması artık mümkün hale gelmiştir. Kripto para hesabında şüpheli işlemler yapan kişilerin kripto para hesaplarına bloke konulmaktadır. Bu konuyu kripto paralarda MASAK blokesi başlıklı yazımız daha detaylı incelediğimiz için burada tekrar aynı ayrıntılara girmeyi gerekli görmüyoruz. Bunun dışında ayrıca müşterini tanı yükümlülüğü kapsamında MASAK’a yapılan bildirimlerle de bloke konulma ihtimali bulunmaktadır. Ayrıca MASAK yükümlüleri arasında olan bankalar da bu yükümlülükleri kapsamında hesaplara geçici bloke koyabilmektedir.

III. Hesap Blokesinin Sonuçları

Hesabına bloke konulan kişilerin günlük hayatta karşılaştığı en büyük sorun, finansal planlarının alt üst olmasıyla, temel ihtiyaçlarını karşılamanın dahi zorlaşmasıdır. Zamanında müdahale edilmeyen hesap blokesi günlük hayatın dışında da bir çok sorunu doğurabildiğinden, kişi hem ticari hem psikolojik açıdan ciddi bir stres yaşayabilir.

Zamanında kaldırılmayan hesap blokeleri, ilk aşamada kişinin müşterisi olduğu ve müşterisi olmadığı bankalar nezdinde dahi sistem içinde olumsuz kayıtlar oluşturabilmekte ve hatta bu kayıtlar blokenin kaldırılmasından sonra bile kişinin kredi başvurularını olumsuz etkileyebilmektedir. Ayrıca blokenin uzamasıyla, kişinin hesabında biriken parası değer kaybedebilir ve bu süreçte karşılaşılan alternatif yatırım fırsatları da kaçırılabilir.

Hesap blokesine hızlı bir şekilde müdahale edilmemesi, hukuki süreçleri de uzatarak zedeleyebilmektedir. Müdahale edilmeyen bloke, belki de başlangıçta ‘geçici hesap blokesi’ olarak konulmuşken, müdahale edilmeyiş sebebiyle ‘kalıcı hesap blokesine dönüşebilir. Böylece süreç, olduğundan daha karmaşık bir hale bürünecektir. Tüm bunlara ek olarak mevcut bir blokenin diğer bankalara yayılma riski de bulunmaktadır.

IV. Bloke Kaldırma İşlemleri

Yukarıda açıklandığı gibi bir banka hesabına çeşitli hukuki sebeplerle bloke konulabilir. Hukuk büromuz icra hukuku alanında faaliyet göstermediği için yukarıdaki birinci paragrafta yer alan borç ve haciz nedeniyle bloke konulması dışındaki diğer bloke durumlarında bloke kaldırma işlemleri yapmaktadır. Dolayısıyla hesabında bloke olan kişiler iletişim sayfamızdaki telefon veya email adresi üzerinden bize ulaşarak hesap blokesi kaldırma konusunda hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti alabilirler.

1. Profesyonel Hukuki Desteğin Önemi

Hesap blokesi kaldırma işlemleri, hukuki bilginin yanı sıra teknik bilgi de gerektiren karmaşık süreçlerdir. Her hesap blokesinin kendisine ait sebepleri, hukuki dayanakları, prosedürleri ve başvuru mekanizmaları bulunduğundan mutlaka deneyimli ve uzman bir avukattan destek almak, sürecin doğru şekilde ilerlemesini sağlayarak kişileri ikinci bir mağduriyetten koruyacaktır. Burada kişinin göreceği en belirgin yarar, doğru hukuki yolun avukat tarafından kolaylıkla belirlenmesi olacaktır. Yanlış kurumlara hatalı şekillerde yapılan bireysel başvurular, zaman kaybına yol açacağı gibi ek masraflara sebebiyet verebilir.

2. Hesap Blokesine Karşı Önleyici Tedbirler

Kişilerin hesap blokesiyle karşılaşmamaları için bireysel şekilde alabileceği bazı önlemler mevcuttur. Mağduriyet yaşamamak adına her kullanıcının bunları uygulaması, hem banka hesabını korunmasını hem de yasal yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlayacaktır. Öncelikle her kişi, banka hesabı kullanımlarında her daim açıklanabilir işlemler yürüterek, şeffaf davranmalıdır. Özellikle yüksek tutarlı işlemlerin amaç ve kaynakları ve amaçları net bir şekilde belirtilmelidir. Hassas olarak belirlenen yatırım, kripto para, online bahis gibi alanlarda yapılan tüm işlemler kayıt altına alınarak güncel mevzuata uygun şekilde ilerlemeli, hiçbir şekilde bu tür işlemler yasal olmayan platformlar aracılığıyla yapılmamalıdır.

Banka hesaplarından ticari faaliyet yapan kişiler, banka tarafından belirtilen prosedürlere uygun işlemler yürütmelidir. Tüm banka hesabı kullanıcıları, düzenli olarak hesap hareketlerini kontrol etmeli ve şüpheli gördükleri anormal durumları bankaya hemen bildirmelidir. Erken tespit, olası hesap veya banka bloke riskini azaltacaktır.