Kripto Paralara İlişkin Yasal Düzenlenemeler
Kripto paralar 10 yılı aşkın süredir mevcudiyetlerini sürdürdüğü halde Türkiye’de kripto para hukuku anlamında uzun süredir devam bir yasal boşluk söz konusuydu. Ancak kripto paraların son yıllarda Türkiye’de yaygınlaşması ve kullanımın artması hukuki düzenlemeleri de beraberinde getirmeye başlamıştır. Türkiye’de 2021 yılında önce bu konuda hiçbir yasal düzenleme yokken 2021 yılın nisan ayında yönetmelik seviyesinde iki önemli düzenleme getirilmiştir. Bunlardan ilki 16.04.2021 tarihili Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik’tir. İkinci düzenleme ise 30.04.2021 tarihli Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Yönetmelik‘te yapılan değişikliktir. Yönetmelik bazındaki bu düzenlemelerle kripto varlıklar ilk defa mevzuatımıza girmiş ve yasal bir boyut kazanmıştır. Dijital para ve kripto varlıklar bakımından henüz kanun seviyesinde bir düzenleme yapılmamıştır. Ancak yakın bir dönemde kanun bazında da düzenlenmeye gidilebileceğini tahmin etmek güç değildir. Bu düzenlemeler sonrası kripto para blokesi hukuken mümkün hale gelmiştir.
Kripto Varlıklarda MASAK Denetimi
Kripto Varlık Sağlayıcıların Yeni Yükümlülükleri
Müşterinin Kimliğini Bil (MKB)
Şüpheli işlemlerin bildirilmesi yükümlülüğü
Şüpheli İşlemler
Şüpheli işlemler, yasadışı yoldan elde edildiğine, kara para kaynaklı olduğuna dair emareler bulunan parasal işlemlerdir. Bir suç nedeniyle elde edilen veya suç işlenerek kazanılan paralar kara para hükmündedir. Dolayısıyla bu nitelikteki yasadışı yollarla elde edilen paraların kripto para piyasalarına aktarıldığının tespiti halinde MASAK devreye girecektir. Kara para, terör ve örgütlü bir suç olabileceği gibi herhangi bir suç teşvik eden eylemle elde edilmiş de olabilir. Bu kapsamda kripto para dolandırıcılığı ve Bitcoin şantaj suçu yoluyla elde edilen paralara da hukuken bloke konulması mümkündür.
- Kişinin yaptığı iş ve meslek durumu ile bağdaşmayan ve kaynağı belirsiz olan yüksek değerler
- Bir hesaba kısa sürede büyük miktarda değer akışının gerçekleşmesi
- Bir hesaba, çok sayıda farklı hesap ve adresten çok sayıda değer akış işlemi gerçekleşmesi
- Hesabın yasadışı bahis suçları bağlamında kullanılması
- Hesapların şantaj suçu kapsamında para tahsilende kullanılması
- Kripto hesapların Bitcoin dolandırıcılığı amacıyla kullanılması
Kripto Para Blokesi
Bir başka yazımız olan banka ve para bloke sebepleri başlıklı yazımızda değindiğimiz gibi artık kripto para hesapları da blokeye konu olabilmektedir. MASAK’a yetki veren ve bizim kısaca Kara Para Yönetmeliği olarak adlandırdığımız Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Yönetmelik’in dördüncü madde değiştirilerek kripto varlık hizmet sağlayıcılar da MASAK’ın yetki ve sorumluluk alanına eklenmiştir. Öte yandan, bu düzenleme ile kripto varlık sağlayıcıları MASAK’a karşı “yükümlü” sıfatını almıştır. Dolayısıyla, kendilerinde yer alan müşterilere ait her türlü belge ve bilgiyi MASAK’a açmakla yükümlü kılınmışlardır. Bunun anlamı şudur: artık MASAK aynen banka hesaplarındaki trafiği incelediği gibi kripto varlık sağlayan firmaları da kara para yönünden denetleyebilecektir. Dolayısıyla, artık kripto paralar yönünden de yasadışı bahis suçlarında uygulanan gibi yasadışı bahis blokesi türü işlemler söz konusu olabilecektir. söz konusu MASAK’ın askıya alma tedbiri devreye girebilecek ve “Bitcoin bloke” ya da “kripto para blokesi” olarak anılacak tedbirler devreye girmiş olacaktır.
