Fotoğraf Şantaj Suçu

Fotoğraf Şantajı

Fotoğraf şantajı suçu bir kişinin başkaları tarafından görünmesinin istenmediği genelde özel hayata ilişkin olan fotoğrafların paylaşılacağı tehdidiyle ve para istenerek işlenen bir şantaj suçu türüdür. Dijitalleşmenin modern hayatımıza kattığı yenilikler ve kolaylıklar beraberinde dijital içeriklerin kötüye kullanımını da getirerek yeni suç türlerinin oluşmasına veya mevcut suç türlerinin teknolojiye entegre olmasına sebebiyet vermiştir. Fotoğraf üzerinden işlenen şantaj suçu da bunlardan biridir. Şantajcılar akıllı telefonların yaygınlaşması, dijital iletişim kanallarının çeşitlenmesine bağlı olarak sosyal medya platformlarının kullanım yaygınlığının artmasıyla kolaylıkla elde edebildikleri fotoğraflar ile mağdurları psikolojik baskı altına alıp menfaat elde etmeye çalışmaktadır. Hatta çoğu zaman fotoğraf şantajı ile kimlik bilgileriyle şantaj suçları birleşmekte ve mağdurun fotoğrafları adı ve soyadı ile yayınlanmatadır.

1. Fotoğraflı Şantajı Nedir?

Bir kişinin, başka bir kişiye ait edindiği veya ele geçirdiği görüntüleri kullanarak o kişiyi tehdit etmesi ve bu tehdit aracılığıyla ondan haksız bir menfaat talep etmesi veya bazı davranışlara zorlamasıdır. Bir türü bilişim suçu kabul edilen bu suç, Türk Ceza Kanunu’nun 107. Maddesinde  “Hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle, bir kimseyi kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması halinde de birinci fıkraya göre cezaya hükmolunur” olarak düzenlenmiştir. Tehdit unsuru olarak kullanılan fotoğraflar kişiyi küçük düşürecek veya özel hayatı ihlal edecek nitelikte ise kanunda belirtilen ‘’şeref veya saygınlığa zarar verecek nitelikteki hususlar’’ kapsamında değerlendirilecektir.

Kanundaki düzenlemeyle birlikte incelendiğinde, fail mağdurdan fotoğrafını yayma tehdidi ile para, maddi veya manevi çıkar, ilişki, davranış değişikliği gibi taleplerde bulunabilir. Tehdit aracı olarak kullanılan fotoğrafın içeriğinin müstehcen olması şart değildir. Bir kişinin rüşvet alırken çekilen fotoğrafı, bir iş insanının gizli ticari belgeyle görüntülenmesi, kişinin alkol veya kumar ortamında çekilmiş kareleri gibi kişinin bulunduğu konuma ve çevresine göre değişiklik gösterebilecek durumları ifşa eden fotoğrafların, mağduru zora sokacak nitelik taşıması veya hukuka aykırı olması yeterlidir. Yani kanun, temelde kişinin irade ve karar verme özgürlüğünü korumaktadır.

2. Şantajda Kullanılan Fotoğrafların Özellikleri

Mağduru en savunmasız hale getirmesi amaçlanan bu fotoğraflar mağdurun aile, iş, statü ve sosyal çevresine göre fail tarafından özenle seçilse de hepsi belirli ortak özelliklere sahiptir. Fotoğrafların sahip olduğu bu özellikler, şantaj aracı olarak kullanılmasının temel sebebidir. Ayrıca günümüzde şantaj suçlarının büyük kısmı online şantaj olarak işlendiğinden şantaj malzemesi olan fotoğraflar da genelde dijital fotoğraflardan oluşmaktadır.

Mahremiyet

Fotoğrafların çoğu mağdurun özel yaşantısına ilişkin bilgiler içermektedir. Kişinin mahrem anlarını yansıtan bu fotoğraflar yatak odası, banyo gibi özel alanlarda çekilebileceği gibi kimi zaman halka açık giyim mağazalarındaki deneme kabinlerinde dahi elde edilebilmektedir.  Ancak tamamı kişinin başkaları tarafından bilmesini ve görmesini istemediği durumlar ve görüntülerden ibarettir.

Müstehcen Görüntüler

Şantaj konusu fotoğrafların mutlaka cinsel içerikli veya çıplak görüntüler olması gerekmediğini tekrar hatırlatmakla birlikte, müstehcen içerikli fotoğrafların yayılması durumunda özel hayatın gizliliği ihlal edilmiş olacaktır. Ayrıca bu durumda tehdite maruz kalan mağdur, müstehcen görüntülerinin yayılması durumunda karışılacağı toplum baskısını da düşünerek iradesini koruyamayacaktır.

Haysiyet ve Şerefe Dokunma

Mağdurun içinde bulunduğu kültürel ve sosyal bağlama göre değişkenlik gösteren; ailesi, iş çevresi veya sosyal statüsü tarafından olumsuz algılanabilecek, toplum içindeki itibarını zedeleyebilecek, sosyal çevresinde saygınlığını kaybetmesine neden olabilecek nitelikte olan fotoğraflar da tehdit unsuru olarak kullanılabilmektedir.

3. Şantaj Fotoğraflarının Ele Geçirilmesi

Failin fotoğrafı hangi yöntemle elde ettiği şantaj suçu açısından belirleyici değildir ancak elde edilişi bilişim sistemindeki verileri yönelik suçlar veya kişisel verilerin kaydedilmesi ve ele geçirilmesi gibi başkaca suçların oluşmasına da sebebiyet verebilir. Mağdurun kendi fotoğrafını kendisinin paylaşmış olması da şantaj suçu bakımından bir kriter değildir. Nitekim fotoğrafın mağdurun kendi rızasıyla faile vermiş olması durumunda dahi fotoğrafın tehdit aracı olarak kullanılmasında suç oluşacaktır. Çünkü burada mağdurun gösterdiği rıza yalnızca fotoğrafı kendi paylaşmasına yöneliktir, dolayısıyla şantajda kullanılan tehdide rıza gösterildiği varsayılamaz.

Rızayla Gönderilen Fotoğraflar

Fotoğraf şantaj suçunda en yaygın yöntem olan, mağdurun fail ile arasındaki fiziki veya internet ortamındaki samimiyetine dayanarak kendi rızasıyla gönderdiği fotoğrafların ilerleyen süreçte şantaj unsuruna dönüşmesidir. İlişki sırasında güven ortamında paylaşılan fotoğraflar, ilişki bittiğinde ya da ilişki sürecinde anlaşmazlık çıktığında tehdit aracı olmaktadır. Buradaki kritik nokta, fotoğrafın mağdur tarafından gönderilmiş olmasının failin görüntüleri hukuka aykırı bir menfaat elde etmek için kullanmasını meşrulaştırmadığının bilincinde olunmasıdır.

Gizlice Çekilen Fotoğraflar

Failin mağdurdan habersiz bir şekilde, özel veya mahrem anlarında örneğin otel odasında gizli kamerayla, soyunma kabinlerinde kayıtla, pencere aralığından çekimle veya sosyal ortamda gizli kamera çekimi gibi çoğaltılabilecek şekillerde elde ettiği fotoğrafları şantaj unsuru olarak kullanmasıdır. Ayrıca soyunma tuzaklı şantaj suçunda olduğu gibi mağdurun görüntüsü ekran kaydı yoluyla da alınabilmektedir. Buna ek olarak video şantaj suçu amacıyla elde edilen görüntüler de fotoğraf olarak kullanılabilmektedir. Bu tür durumlarda özel hayatın gizliliği de ihlal edildiğinden TCK 107. Maddenin yanı sıra, TCK madde 134’te özel hayatın gizliliğinin ihlaline yönelik düzenlenmiş suç da devreye girer.

Hile ile Elde Edilen Fotoğraflar

Bazı failler, çeşitli sosyal medya platformlarına oluşturdukları sahte profiller ile üye olduktan sonra mağdurları kandırmayı amaçlar. Catfishing olarak adlandırılan bu yöntemde, genellikle bu sahte profil çekici bir kişiye ait gibi lanse edilir, mağdurla bir süre iletişimde kalarak bağ kurulur ve ardından masum görünen isteklerle özel fotoğraflar talep edilir. Elde edilen fotoğraflar fail tarafından tehdit unsuru haline gelinceye kadar saklanır.

Kişinin Verilerinin Çalınmasıyla Elde Edilen Fotoğraflar

Akıllı telefon, tablet veya bilgisayar gibi ikinci el satılan cihazlarda önceki kullanıcıya ait verilerin tam olarak silinmemesi durumunda yeni sahibi bu verilere erişebilir. Cihazın mülkiyetinin el değiştirmesi, içindeki kişisel verilerin kullanım hakkını vermediğinden böyle durumlarda elde edilen fotoğrafların şantaj amacıyla kullanılması da suçtur. Ayrıca telefon teknik servisteyken kopyalanabilir, cihazlardaki depolama veya yedekleme hesapları çalınabilir, kişisel verilerine hack yöntemleriyle erişim sağlanabilir. Bu yöntemlerle elde edilen fotoğrafların kullanımı da kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme suçuyla birlikte değerlendirilecektir.

4. Fotoğraf Şantajı Yöntemleri

Sosyal Medya Uygulamaları

Günümüzde en yaygın şekilde fotoğraf şantaj suçu Instagram, Facebook, Twitter gibi çeşitli uygulamalar üzerinden işlenmektedir. Fail elde ettiği görüntüleri mağdurun aile bireyleri, iş arkadaşları, okul çevresi ve sosyal medya takipçileri gibi kişilerin kimliklerine bu uygulamalar üzerinden ulaşarak elde ettikten sonra bazen sahte hesap açarak bazen de sahte ekran görüntüleri oluşturarak fotoğrafları bu kişilere göndermekle tehdit edebilir. Bazı durumlarda ise fail bu fotoğrafları mağdurun çevresine değil, direkt olarak internet sitelerine gönderip paylaşma yönünde bir tehdit savurabilir.

İlişkiler

Mağdur, aralarında duygusal veya samimi bir ilişki bağı olduğu eşi, sevgilisi, komşusu, arkadaşı, aile dostu gibi kişilerin de çeşitli yöntemlerle elde ettiği görüntülerle tehdit edilebilir, her failin tehdit sebebi ilişki boyutlarına göre değişiklik gösterecektir. Örneğin evli kişiler arasında, boşanma davaları sürecinde veya yaşadıkları miras anlaşmazlıklarında taraflar birbirlerini baskı altına alarak taleplerini gerçekleştirebilmek için özel fotoğrafları kullanabilirler.

Özel Bilgiler ve Sırlar

Mağdur açısından görüntüler mahremiyet, müstehcenlik, hasiyet ve şerefe dokunacak bir unsur barındırmasa da kendisine ait bazı an ve durumların görüntülenmesi ve bu görüntülerin üçüncü kişilerce bilinmesi veya kamuya açıklanması arzu edilmeyen, hatta korkulan bir durumdur. Mağdur, bu görüntülerin yayılmasıyla çevresine açıklama yapmak zorunda kalacağından, bu açıklamadan kaçınmak için failin isteklerine boyun eğebilir.

İş Ortamı ve Ticari Hayat

İş ortamındaki rekabetin getirisiyle, fail tarafından iş yerinde çalışan başka bir kişinin uygunsuz durumlar anındaki fotoğraflarını kaydedilebilir. Burada failin amacı rakip gördüğü kişi veya kişileri zayıflatmak, terfi almak veya işten atılmayı engellemek olabilir, bu amaç uğruna iş arkadaşları veya yöneticiler hakkında elde ettiği fotoğrafları tehdit unsuru yapabilir. Müteahhitlik, ihale süreçleri gibi alanlarda rakipleri etkisiz hale getirmek veya haksız avantaj elde etmek için fotoğraf şantajına başvurulabilir. Ayrıca mağdurun rüşvet aldığını gösterir fotoğraflar veya gizli olması gereken toplantıları da kaydedilip ifşa edilmekle tehdit edilebilir.

5. Şantaj Fotoğraflarının Paylaşılması

Her şeyden önce ifade edelim fotoğraf şantajı suçundan suçun oluşması için fotoğrafın paylaşılması gerekli değildir. Mağdura zorla bir şey yaptırmak için fotoğrafın paylaşılacağı tehdidinde bulunulması şantaj suçu ve cezası için yeterlidir.  Bununla birlikte failin şantajda kullandığı fotoğraf veya görüntüleri paylaşması özel hayatın gizliliğini ihlal suçu ve kişisel verileri yayma gibi başkaca suçları da oluşturabilir.

6. Mağdurlar İçin Hukuki Destek

Fotoğraf şantaj suçunda mağdurların failin taleplerine boyun eğmelerinin temel sebebi çoğu zaman utanma, korku, toplum veya aile baskısıdır. Mağdurun içine gireceği psikolojik buhranı çok iyi yöneten fail, bu korkuları kullanarak talebini yerine getirtecektir. Ancak mağduriyet durumunda hukuki yollar açıktır ve mağdurların mutlaka başvuru yapması gerekir. Tüm bu psikolojik, teknik ve hukuki sürecin karmaşıklığı nedeniyle bilişim alanında uzman avukatlardan destek almak kişileri kalıcı bir mağduriyetten korumak için çok kritiktir.

Bilişim hukuku alanında uzman hukuk büromuz, fotoğraf şantaj suçuna yönelik izinsiz görüntü paylaşımı ve benzeri tehditlerde, mağduriyetin önlenmesi adına kapsamlı ve profesyonel bir internet takibi hizmeti sunmaktadır. Bu hizmet kapsamında; mağdura ait görüntünün sosyal medya platformları, video paylaşım siteleri, forum sayfaları ve diğer tüm dijital mecraların 7/24 takibini yaparak herhangi bir platformda paylaşılması halinde tarama ve içerik takip işlemleriyle tespit ederek görüntünün yayılmasına fırsat vermeden kaldırılmasını sağlıyoruz.

Fotoğrafların Whatsapp, Telegram, Discord gibi mesajlaşma uygulamalarında paylaşılması durumunda ise özel müdahale protokollerimizi devreye sokarak ilgili hesapların kapatılması için gerekli işlemleri sağlıyoruz. İçerik takibi, internetten içerik kaldırma, erişim engelleme, ifşa sitelerinden görüntü silme gibi bilişim avukatı hizmetlerinin yanı sıra, faillerin yakalanması ve mağdurların itibarlarının korunması için hukuki sürecin yönetimini de titizlikle yürütüyoruz. Hızlı ve etkili müdahale süreçlerimiz, deneyimli avukat kadromuz sayesinde fotoğraf şantaj suçu mağduru kişilere gerekli hukuki desteği veriyoruz.