Kripto Para Suçları

Kripto para suçları, kripto paraların veya varlıkların suçun hedefi olduğu suçları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Blok zincir teknolojisine bağlanmış bir çeşit “elektronik para” olarak tanımlanabilecek olan kripto paralar, ilk kez 2009 yılında Satoshi Nakamoto’nun yarattığı “Bitcoin” ortaya çıkmıştır. Kripto paralar fiat para olarak adlandırılan klasik paralarından farklı olarak varlığını fiziki olarak değil elektronik ortamda sürdürmektedir. Bu sebeple herhangi bir merkezi otoritenin kontrolünde olmaksızın güvenlikleri bir şifreleme yöntemi ile sağlanır. Kripto paranın yakın bir zamanda günlük hayata girmesi nedeniyle bu konuda bilgi ve tecrübe sahibi olmayan ancak kısa zamanda yüksek kazanç peşinde koşan kişiler “kripto para dolandırıcılığı” ve “kripto para hırsızlığı”  gibi çeşitli kripto para suçlarının mağduru olmaktadır.

Kripto Para Dolandırıcılığı

Kripto para dolandırıcılığı da doğası gereği bilişim sisteminin araç olarak kullanılmasıyla gerçekleştirilen ve bu sebeple TCK madde 158’in 1. fıkrasının (f) bendindeki nitelikli halin kapsamında yer alan bir dolandırıcılık türüdür. Dolandırıcıların kripto para ve Bitcoin dolandırıcılığı suçları işlerken genellikle kullandığı birkaç sabit yöntem vardır. Bunların başlıcaları aşağıda alt başlıklar halinde incelenmiştir.

Oltalama (Phising)

Bu yöntemde dolandırıcılar kendi web sitelerini yaratmakta veya başka bir web sitesinin tamamen taklidini inşa etmektedirler. Bu tarz siteleri genellikle gerçeğinden ayırt edebilmek oldukça zordur. Bu taklit web sitesine güvenerek işlem yapan yatırımcıların “gerçek kripto para cüzdan şifreleri” ele geçirilir. Bu şekilde yatırımcıların cüzdanında yer alan tüm varlık dolandırıcıların hesabına aktarılır. Bunun dışında sahte cüzdanlar, kötü amaçlı yazılımlar ve benzeri yöntemler de aynı şekilde yatırımcıların kimlik ve hesap bilgileri ele geçirilerek de dolandırıcılık suçu işlenmektedir.

Sahte Kripto Siteleri

Sahte kripto para siteleri, kripto para borsası görümünde olan ancak sıef dolandırıcılık maksadıyla kurulmuş tuzak sitelerdir. Kurbanlar bu siteleri gerçek bir borsa sitesi sanıp hesap açmakta ve sitedeki hesabına para gönderdiğini sanarak dolandırıcıların kripto para adresine para göndererek dolandırılmaktadırlar. Buna ek olarak sahte kripto madenciliği siteleri de bu dolandırıcılığın bir al türüdür.

Sahte Coin Satışı

Dolandırıcılar bu yöntemle gerçek bir değere sahip olmayan “scam coin” üretir ve bunu pazara sunarlar. Abartılı vaatlerle tuzağa düşürülen yatırımcılar bu işlevsiz coinlere yatırım yapar fakat karşılığında vaat edilen projeye ulaşamazlar. “Pump and Dump” olarak adlandırılan bir diğer türünde ise kripto paranın değeri yapay olarak artırılmakta ve bu şekilde satılıp kâr elde edilmektedir.

Ponzi Zinciri

Ponzi ve piramit sistemi olarak da adlandırılan bu dolandırıcılık yönteminde, yüksek kazanç vaatleriyle yatırımcıların sisteme karşı güveni kazanılır. Yeni yatırımcıların ödemeleri, eski yatırımcıların gelirini artırmaktadır. Bu sebeple yeni yatırımcılar da sisteme farklı yatırımcıları çekmeye çalışmaktadır. Hedeflenen para miktarına ulaşıldığında ise dolandırıcılar borsaya erişimi engeller. Bu şekilde sistemdeki bütün geliri kendi hesabına geçirmiş olurlar. 2021 yılında başlatılan Thodex soruşturması bunun en bilinen örneklerindendir.

Kripto Yatırım Dolandırıcılığı

Son yıllarda yaygınlaşan ve Türkiye’den işlenen bir kripto para suçu türü ise kripto para yatırımı vaadiyle işlenen kripto yatırım dolandırıcılığıdır. Bu suç esasen yatırım danışmanlığı dolandırıcılığının özel bir türüdür. Kripto yatırım dolandırıcılığı türü suçlarda dolandırıcılar sözde borsa yatırımı vaadiyle mağdurlara BtcTurk ve Binance gibi borsalarda hesap açtırıp USDT aldırmakta ve kendi verdikleri kripto para hesaplarına transfer yaptırmaktadırlar. Dolandırıcıların verdikleri kripto para adresini bir yatırım şirketinin veya borsanın adresi olduğunu sanan kurbanlar yatırdıkları paraları bir sahte yatırım sistesinde veya mobil aksiyonda görünce gerçekten yatırım yaptıklarına ve paralarının arttığına inanmaktadır. Oysa kendilerine verilen adres dolandırıcıların kendi şahsi kripto para adresidir. Mağdurlar bu şekilde para yatırdıktan sonra çekmek istediklerinde ise dolandırıcılar vergi, masraf, ceza, MASAK blokesi gibi çeşitli bahanelerle paranın gönderilemeyeceğini söyleyip mağdur tekrar.

Kripto Para Hırsızlığı

Hırsızlık suçu, Türk Ceza Kanunu 141. maddesi uyarınca “Zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden almak” şeklinde  tanımlanmıştır. Kripto para veya mevzuattaki adıyla kripto varlık, parasal bir değere sahip olduğundan haliyle hırsızlık suçunu konu olabilmektedir. Esasen kripto para hırsızlığı bir bilişim hırsızlığı suçu türüdür. Nitekim kripto para hırsızlığı sunucuların hacklenmesi veya sahte donanım cüzdanları yaratıp cüzdana aktarılan paranın internet korsanları tarafından çekilmesi gibi yöntemlerle gerçekleştirilebilmektedir. Kimlik bilgileri ele geçirilen, kötü amaçlı yazılımlar yoluyla cüzdanlarına veya doğrudan bilgisayar ve telefonlarına sızılan yatırımcıların kripto paraları haberleri olmaksızın dolandırıcıların hesabına transfer edilmektedir. Hırsızlıkla dolandırıcılığın ayrımı ise hırsızlık suçunda kripto para, parayı elinde bulunduranın rızası olmaksızın habersizce alınırken, dolandırıcılık suçunda mağdur hileli davranışlarla kandırılarak parayı kendi rızasıyla göndermektedir.

Kripto Para Suçu Mağduru Olmamak İçin

Uygulamada bu tür kripto para suçlarıyla çeşitli şekillerde mağduriyet yaşayan kişilerin sayısı artarak devam etmektedir. Mağdurlara bu konuda ilk tavsiyemiz kripto paralar konusunda yeterli bilgi ve deneyime sahip değillerse bu alanda yatırım yapmamalıdırlar. Özellikle kripto para borsasına yeni giren yatırımcılar tecrübesizliğin de etkisiyle kısa zamanda fazlaca kar elde etmeyi amaçlamakta ve hızlıca değeri artan coinlere yatırım yapmaya daha yatkın olmaktadırlar. Bu noktada acele etmeden ve sosyal medya reklamlarına aldanmadan, olabildiğince araştırma yaparak ve uzmanlardan yatırım tavsiyesi alarak ilerlemek gerekmektedir. Şüpheli şekilde artış gösteren coinlerden uzak durulmalı ve yalnızca resmi platformlardaki uygulamalar kullanılmalıdır.

Kripto para dolandırıcılığına uğrayan yatırımcıların genellikle dolandırıcıların tehdit ve şantajına maruz kaldığı ve özellikle kötü amaçlı yazılımlardan kurtulmak amacıyla kendilerinden para talep edildiği görülmektedir. Böyle bir duruma maruz kalan yatırımcıların panik yapmaması ve dolandırıcıların isteklerini yerine getirmemesi önemlidir. Zira tehdit ve şantaj suçları çoğunlukla sistematik bir şekilde devam etmekte ve yatırımcılardan alınan para asla yeterli olmamaktadır. Bu durumdaki yatırımcıların süreci sağlıklı yönetmek adına bir uzmandan destek almaları oldukça önemlidir.

Kripto paraların borsada yerini almasıyla birlikte hızlıca gelişmesi hukuka ve güvenliğe ilişkin bazı sorunları da gündeme getirmektedir. Türk hukuku açısından kripto paralara ilişkin hukuki düzenlemeler hala yeterli olmasa da zaman içinde yeni düzenlemeler ve mahkeme kararları ışığında bu eksikliklerin giderileceği düşünülmektedir. Kripto paralara ilişkin dolandırıcılık ve hırsızlık gibi suçların önlenmesi açısından yatırımcıların dikkatli olması ve çeşitli önlemler alması gerekmektedir. Zira kripto para doğası gereği sürekli bir değişim ve gelişim içerisindedir. Yatırımcıların ve hukuki düzenlemelerin de buna uyumlu ilerlemesi önem arz etmektedir.

Kripto Para Suçu Mağdurlarına Hukuki Destek

Yukarıda anlatıldığı şekilde kripto para hırsızlığı veya dolandırıcılığı mağduru olanlar vakit kaybetmeden bu alanda uzmanlığı olan bir avukattan hukuki destek almalıdır. Özellikle yatırım dolandırıcılığı mağdurları paralarını çekemediklerini anladıklarında para kurtarma vaatleriyle istenen paraları asla göndermemeli ve yeniden dolandırılmamalıdır. Kripto para suçları blok zincir teknolojisi üzerinde çalıştığı için transfer edilen tüm paraların blok zincirleri tek tek takip edilebilmektedir. Ayrıca kripto adresleri dışında başkaca deliller üzerinden de dolandırıcılara ulaşmak ve kaybedilen paranın tahsilatını dolandırıcılık suçlarında etkin pişmanlık ve uzlaşma yoluyla tahsil etmek mümkündür. Mağdurlar destek almak için büromuza ulaşabilirler.